Lão hóa là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện

Lão hóa là điều mà tất cả chúng ta đều không thể tránh khỏi, có rất nhiều biểu hiện cho thấy sự lão hóa trên cơ thể theo thời gian như nếp nhăn, mất cơ nạc, da chảy xệ,.. nhưng không ai thực sự hiểu lão hóa là gì, tại sao nó xảy ra và liệu chúng ta có thể thực sự làm chậm hay ngăn chặn được lão hóa không.

Lão hóa là gì?

Hãy coi sự lão hóa là điều xảy ra với cơ thể chúng ta theo thời gian, định nghĩa này bao gồm nhiều quá trình mà cơ thể con người trải qua khi già đi (trái ngược với các dấu hiệu lão hóa, chẳng hạn như tóc bạc và nếp nhăn).

Một số quá trình lão hóa là do cơ thể gây ra, trẻ em phải trải qua quá trình tăng trưởng thúc đẩy như vậy trong tuổi dậy thì. Lão hóa cũng có thể được tích lũy, chẳng hạn như bắt đầu từ các  tổn thương da do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều.

Các loại lão hóa

Đi sâu hơn vào quá trình lão hóa, có một số lý thuyết mô tả cách thức và lý do tại sao cơ thể chúng ta già đi theo nhiều cấp độ.

Lão hóa tế bào

Một tế bào có thể sao chép khoảng 50 lần trước khi vật liệu di truyền không thể sao chép chính xác được nữa. Sự thất bại sao chép này được gọi là sự già đi của tế bào, trong đó tế bào mất đi các đặc tính chức năng của nó. Sự tích tụ của các tế bào già là dấu hiệu của sự lão hóa tế bà , do đó được chuyển thành quá trình lão hóa sinh học.

Càng gây ra nhiều thiệt hại cho tế bào bởi các gốc tự do và các yếu tố môi trường, tế bào càng cần phải tái tạo và quá trình lão hóa tế bào

phát triển càng nhanh.

Lão hóa nội tiết tố

Hormone đóng một vai trò rất lớn trong quá trình lão hóa, đặc biệt là trong thời thơ ấu khi chúng giúp xây dựng xương và cơ bắp và tạo điều

kiện phát triển các đặc điểm phụ nam hoặc nữ.

Theo thời gian, sản lượng của nhiều hormone sẽ bắt đầu giảm đi, dẫn đến những thay đổi trên da (như nếp nhăn và mất độ đàn hồi) và mất trương lực cơ, mật độ xương và ham muốn tình dục.

Lão hóa da tác động từ bên ngoài 

Lão hóa gây ra bởi các tác động từ bên ngoài gọi là “hao mòn” là về các yếu tố bên ngoài có thể tích tụ theo thời gian. Tiếp xúc với chất độc, bức xạ tia cực tím, thực phẩm không lành mạnh và ô nhiễm có thể chỉ là một số trong những điều có thể gây hại cho cơ thể.

 

Theo thời gian, những yếu tố bên ngoài này có thể trực tiếp làm hỏng DNA trong tế bào (một phần do khiến chúng bị viêm nhiễm quá mức hoặc dai dẳng ). Những tổn thương tích tụ có thể làm suy giảm khả năng tự phục hồi của cơ thể, thúc đẩy quá trình lão hóa nhanh chóng.

Với nguyên nhân này chúng ta có thể tìm kiếm các loại mỹ phẩm để cải thiện quá trình lão hóa sớm. Đây cũng là cách mà nhiều chị em tìm đến, nó thực sự có hiệu quả khi chúng ta đảm bảo chất lượng sản phẩm là tốt nhất.

Lão hóa trao đổi chất

Khi bạn trải qua một ngày, các tế bào của bạn liên tục biến thức ăn thành năng lượng, tạo ra các sản phẩm phụ, một số có thể gây hại cho cơ thể. Quá trình trao đổi chất, mặc dù rất cần thiết, nhưng có thể gây ra tổn thương tiến triển cho các tế bào, một hiện tượng được gọi là lão hóa chuyển hóa

Một số chuyên gia tin rằng làm chậm quá trình trao đổi chất thông qua các thực hành như hạn chế calo có thể làm chậm quá trình lão hóa ở người

Quá trình lão hóa

Nền văn hóa bị ám ảnh bởi tuổi tác, chúng ta thưởng nghỉ chỉ cần "làm chậm quá trình lão hóa" thì có thể tăng tuổi thọ và ngược lại, nhưng sự thật cơ bản của tất cả là việc già đi là điều khó tránh khỏi . Bất kể bạn làm gì, cơ thể của bạn sẽ thay đổi theo một số cách chính.

Ví dụ, khi một người bước sang tuổi 20, các mô phổi sẽ bắt đầu mất tính đàn hồi, các cơ xung quanh khung xương sườn sẽ bắt đầu kém đi và chức năng tổng thể của phổi sẽ dần bắt đầu suy giảm.

Tương tự như vậy, việc sản xuất các enzym tiêu hóa sẽ bắt đầu chậm lại khi chúng ta già đi, điều này ảnh hưởng đến cách các chất dinh dưỡng được hấp thụ vào cơ thể và các loại thức ăn chúng ta có thể tiêu hóa mà không gặp khó khăn.

Các mạch máu cũng mất đi tính linh hoạt khi chúng ta già đi. Ở những người ít vận động và ăn uống thiếu chất, việc mất tính đàn hồi kết hợp với sự tích tụ chất béo có thể dẫn đến xơ vữa động mạch ("xơ cứng động mạch").

Khi phụ nữ gần đến thời kỳ mãn kinh, dịch âm đạo sẽ giảm và các mô sinh dục sẽ bắt đầu teo đi do mất estrogen . Ở nam giới, cơ bắp sẽ mỏng đi và việc sản xuất tinh trùng giảm do lượng testosterone giảm .

Làm thế nào để làm chậm lão hóa

Chống lão hóa là điều không thể. Nhưng có một số điều bạn có thể làm để giảm thiểu các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình lão hóa:

Cải thiện chế độ ăn:  Đường, muối và chất béo bão hòa sẽ tàn phá dần cơ thể, làm tăng nguy cơ tăng huyết áp , tiểu đường và bệnh tim. Để tránh những lo lắng liên quan đến lão hóa này, hãy tăng cường ăn trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, sữa ít béo, thịt nạc và cá.

Xem xét khi chọn thực phẩm đóng hộp: Điều kiện sống ngày càng thuận lợi nhiều người chọn mua thực phẩm đóng gói để thuận tiện hơn. Hãy kiểm tra nhãn để đảm bảo rằng bạn giới hạn được lượng natri tiêu thụ dưới 1.500 miligam (mg) mỗi ngày, lượng đường của bạn khoảng 25 mg mỗi ngày và lượng chất béo bão hòa của bạn dưới 10% lượng calo hàng ngày của bạn.

Không dùng thuốc lá: Bỏ thuốc lá giúp cải thiện tuần hoàn và huyết áp, đồng thời giảm đáng kể nguy cơ ung thư. Mặc dù thường mất nhiều lần bỏ thuốc để cuối cùng bắt đầu thói quen, nhưng vẫn có những biện pháp hỗ trợ cai thuốc hiệu quả có thể giúp ích cho bạn.

Tập thể dục:  Hầu hết người lớn không đáp ứng các yêu cầu tập thể dục được khuyến nghị để có sức khỏe tốt (khoảng 30 phút tập thể dục vừa phải đến gắng sức 5 ngày mỗi tuần). Mặc dù vậy, 15 phút hoạt động vừa phải mỗi ngày có thể cải thiện tuổi thọ so với không tập thể dục.

Giao lưu nhiều hơn: Xã hội hóa giúp chúng ta gắn bó tâm lý và có thể giúp ảnh hưởng đến tuổi thọ.Sống vui vẻ lành mạnh, thường xuyên giao lưu với bạn bè để thư giãn và cải thiện tâm trạng. Giữ kết nối với những người bạn yêu thích và làm cho việc gặp gỡ những người mới trở nên hữu ích.

Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ mãn tính có liên quan đến sức khỏe kém hơn và tuổi thọ ngắn hơn.  Bằng cách cải thiện vệ sinh giấc ngủ của bạn và ngủ khoảng 7 đến 8 giờ mỗi đêm, bạn có thể không chỉ cảm thấy tốt hơn mà còn sống lâu hơn.

Giảm căng thẳng: Căng thẳng mãn tính và lo lắng có thể gây hại cho cơ thể của bạn vì chúng kích hoạt giải phóng một hormone căng thẳng gây viêm gọi là cortisol. Học cách kiểm soát căng thẳng bằng các kỹ thuật thư giãn và liệu pháp tinh thần có thể giúp giảm bớt áp lực viêm gián tiếp đặt lên tế bào.

Hãy chấp nhận việc cơ thể ngày càng già đi nhưng đừng quên rằng bạn có thể làm chậm nó lại bằng sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn. Bằng cách chấp nhận lão hóa như một quá trình mà bạn có thể kiểm soát được, bạn có thể đưa ra những lựa chọn lành mạnh cho dù bạn 25 hay 75. Và tất cả những điều trên không bao giờ là quá muộn để bắt đầu.